1ο Συνέδριο του ΙΕΔΠΔ
ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ
Θέμα: «Οικονομικά Εγκλήματα και Διεθνές Ποινικό Δίκαιο»
Το πρώτο Συνέδριο του Ινστιτούτου Ευρωπαϊκού και Διεθνούς Ποινικού Δικαίου πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία και αθρόα προσέλευση στο Αμφιθέατρο του Υπουργείου Εξωτερικών στις 4 Ιουνίου 2015. Όπως τόνισε ο Πρόεδρος του Ινστιτούτου Καθηγητής Χρίστος Μυλωνόπουλος σκοπός του Ινστιτούτου δεν είναι μόνον η καλλιέργεια του διεθνούς ποινικού δικαίου αλλά και να καταστεί αυτό πόλος αναφοράς για τους νέους νομικούς με σεμινάρια και εφαρμογή του e learning σε συνεργασία με ξένα Πανεπιστήμια και Ινστιτούτα. Χαιρετισμό απήθυνε ο Επιτιμος Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου κ. Ιωάννης Τέντες. Γενική εισήγηση έκανε ο Καθηγητής κ. Μυλωνόπουλος με θέμα: «Η αποστολή του διεθνούς ποινικού δικαίου και οι προκλήσεις της σύγχρονης πραγματικότητας» Στη συνέχεια μίλησαν διακεκριμένοι εκπρόσωποι της ποινικής θεωρίας και συγκεκριμένα:
Ο κ. Bernd Schünemann, Ομότ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Μονάχου, με θέμα: «Ελάχιστες προϋποθέσεις υπεράσπισης στο Ευρωπαϊκό Ποινικό Δίκαιο»
Ο κ. Δημήτρης Κιούπης, Επίκουρος Καθηγητής Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών με θέμα : «Οικονομικό έγκλημα. Το ευρωπαϊκό δικονομικό πλαίσιο»
Ο κ. Γεώργιος Τριανταφύλλου, Επίκουρος Καθηγητής Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών με θέμα: "Νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες. Ζητήματα διεθνούς ουσιαστικού και δικονομικού ποινικού δικαίου"
Ο κ. Στέφανος Στανέλλος, Δ.Ν. Δικηγόρος με θέμα: "Απαγορεύσεις αξιοποιήσεως αποδεικτικών μέσων και δικαστική συνδρομή στα φορολογικά εγκλήματα"
Ενημερωτικό Σημείωμα
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ
1Ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ
Με μεγάλη επιτυχία και αθρόα προσέλευση πραγματοποιήθηκε στις 4 Ιουνίου 2015 στο Αμφιθέατρο «Γιάννος Κρανιδιώτης» του Υπουργείου Εξωτερικών το 1ο Συνέδριο του νεοϊδρυθέντος Ινστιτούτου Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Ποινικού Δικαίου με θέμα «Οικονομικά Εγκλήματα και Διεθνές Ποινικό Δίκαιο», υπό την προεδρία του Καθηγητού κ. Χρίστου Μυλωνόπουλου και εισηγητές τον Ομότιμο καθηγητή του Πανεπιστημίου του Μονάχου Bernd Schünemann, τους Επίκουρους Καθηγητές της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Δημήτριο Κιούπη και Γεώργιο Τριανταφύλλου καθώς και τον Δ.Ν. Δικηγόρο Στέφανο Στανέλλο.
Βαρυσήμαντο χαιρετισμό στην εκδήλωση απηύθυνε ο Επίτιμος Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου και διατελέσας Εθνικός Συντονιστής κατά της Διαφθοράς Δρ Ιωάννης Τέντες, ο οποίος χαιρέτησε με ενθουσιασμό την ίδρυση του Ινστιτούτου, τη συμμετοχή διακεκριμένων Δικαστικών λειτουργών και νέων επιστημόνων και την επιλογή ενός τόσο επίκαιρου θέματος. Προέβη δε στη λογική και νομική σύνδεση του Διεθνούς Ποινικού Δικαίου και των οικονομικών εγκλημάτων της Διαφθοράς και της Φοροδιαφυγής και ευχήθηκε να συνδράμει το Ινστιτούτο την Πολιτεία στο Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο κατά της Διαφθοράς και της Απάτης, το οποίο αναφέρεται ποικιλοτρόπως σε θέματα Ευρωπαϊκού και Διεθνούς Ποινικού Δικαίου.
Ο Καθηγητής Χρίστος Μυλωνόπουλος στην εισαγωγική του ομιλία ανέδειξε τη σκοπιμότητα της ίδρυσης του Ινστιτούτου ως ανάγκη συμπόρευσης της ελληνικής ποινικής δικαιοσύνης με τη ραγδαία ανάπτυξη των ποινικών κανόνων σε διεθνές επίπεδο μετά τη Συνθήκη της Λισαβόνας, την δυνατότητα υπαγωγής της δικαιοδοτικής κρίσης του Δ.Ε.Ε. στη δικαιοδοτική κρίση του Ε.Δ.Δ.Α. και τη θέσπιση του Ευρωπαϊκού ne bis in idem. Οι σημαντικές αυτές εξελίξεις συνοδεύονται από ακανθώδη ζητήματα, που αλλοιώνουν και απειλούν - ακόμη και με νόθευση - τη φυσιογνωμία του ποινικού δικαίου ως κλάδου προστατεύοντος και διασφαλίζοντος τις ατομικές ελευθερίες. Η με οποιοδήποτε τίμημα καταπολέμηση της εγκληματικότητας και επιδίωξη ασφάλειας στο εσωτερικό των κρατών, χωρίς το στήριγμα μιας γενικώς αποδεκτής θεωρίας, τόνισε ο ομιλητής, η οποία θα παρέχει ασφάλεια δικαίου και θα εναρμονίζει τους διεθνείς κανόνες με τις γενικές αρχές του δικαίου των επιμέρους κρατών, αντανακλά την αρχή της αναρχίας στο πεδίο του διεθνούς ποινικού δικαίου και παρεμποδίζει την έλλογη ανάπτυξή του. Τέλος, προσδιόρισε το διττό σκοπό του Ινστιτούτου αφενός ως καλλιέργεια του διεθνούς ποινικού δικαίου και αφετέρου ως σημείου αναφοράς και εξέλιξης των νέων νομικών.
Ακολούθως, ο Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου του Μονάχου Bernd Schünemann, αναπτύσσοντας τις ελάχιστες προϋποθέσεις υπεράσπισης στο Ευρωπαϊκό Ποινικό Δίκαιο, αναφέρθηκε στο λεγόμενο «οριστικό πακέτο δικονομικών δικαιωμάτων του κατηγορουμένου» της Ε.Ε., που περιλαμβάνει το τεκμήριο αθωότητας, το δικαίωμα σιωπής και την κατοχύρωση αποκλειστικά του δικαιώματος παρουσίας του. Επεσήμανε ότι η μέχρι τώρα ευρωπαϊκή νομοθεσία αποσκοπεί ουσιαστικά στη μεταφορά της νομολογίας του Ε.Δ.Δ.Α. στο δίκαιο της Ε.Ε., χωρίς, ωστόσο, να επιχειρούνται καινοτόμες λύσεις που ενισχύουν το κράτος δικαίου. Επέκρινε, επίσης, ο ομιλητής την περιστολή της αποτελεσματικής υπεράσπισης σε διεθνικές ποινικές διαδικασίες με την αντικατάσταση της απαίτησης του διπλού αξιοποίνου και της αρχής της μέγιστης δυνατής ωφέλειας από την αρχή της αμοιβαίας αναγνώρισης και την ενίσχυση των οργάνων της ποινικής δίωξης μέσω της Eurojust και του σχεδιαζόμενου Ευρωπαίου Εισαγγελέα, χωρίς αντίστοιχη ενίσχυση της υπερασπιστικής πλευράς ούτε καν από τα μεμονωμένα νομοθετήματα της Ε.Ε. Τόνισε δε την επιτακτική ανάγκη για την εγγύηση μιας διασυνοριακής αποτελεσματικής υπεράσπισης προκειμένου να επιτευχθεί δικαιοκρατική ισορροπία, όπως αυτή παρουσιάστηκε το 2006 στο «Συνολικό Σχέδιο για την Ευρωπαϊκή Ποινική Δικαιοσύνη», μέσω μιας θεσμικής αντιστάθμισης, συντιθέμενης από τον περιορισμό της αμοιβαίας αναγνώρισης, την ενδοευρωπαϊκή συγκέντρωση της αρμοδιότητας αποκλειστικά σε μια ανακριτική διαδικασία και τον διττό θεσμό του Ευρωπαίου Υπερασπιστή.
Ο Επίκουρος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Δημήτριος Κιούπης ανέλυσε το Ευρωπαϊκό Δικονομικό Πλαίσιο περί το Οικονομικό Έγκλημα. Μέσα από χαρακτηριστικά παραδείγματα, ανέδειξε τον προβληματισμό του διεθνικού, διασυνοριακού εγκλήματος, τελουμένου εντός του Χώρου Ασφάλειας Ελευθερίας και Δικαιοσύνης, μέσα από τέσσερα βασικά ερωτήματα: ποιος διώκει την αξιόποινη πράξη, ποιος την ερευνά, ποιος τη δικάζει και ποιος εκτελεί την απόφαση. Ο προβληματισμός εστιάστηκε στη διαμόρφωση ενός δικονομικού πλαισίου εντός του οποίου θα επιλύεται με τρόπο ικανοποιητικό το πρόβλημα της παράλληλης, ταυτόχρονης ή διαδοχικής δίωξης – έρευνας, εκδίκασης και εκτέλεσης από τις περισσότερες αρμόδιες αρχές των κρατών – μελών, προκειμένου να ανευρεθεί η ουσιαστική αλήθεια, να επιτευχθεί η απονομή δικαιοσύνης και να προστατευθούν τα δικαιώματα του κατηγορουμένου, δεδομένου ότι η σε ευρεία έκταση εναρμόνιση του ποινικού δικαίου δεν μπορεί να τοποθετηθεί στην έναρξη της διαδικασίας πολιτικής ενοποίησης αλλά στο τέλος της. Υπενθύμισε δε, ότι το δικαστήριο που πρώτο εκδίδει αμετάκλητη απόφαση για μια υπόθεση παράγει δεδικασμένο για τα υπόλοιπα εμπλεκόμενα, και επεσήμανε τη σημασία που ενέχουν τα κριτήρια για την προτίμηση μιας δικαιοδοσίας, ο ρόλος της Eurojust και ο ρόλος του κατηγορουμένου.
Ο Επίκουρος Καθηγητής Γεώργιος Τριανταφύλλου ανέπτυξε το θέμα της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματική δραστηριότητα υπό το πρίσμα του διεθνούς ποινικού δικαίου - τουτέστιν το ξέπλυμα μαύρου χρήματος με διεθνείς όψεις – αναφερόμενος στα τοπικά όρια ισχύος των ελληνικών ποινικών νόμων όταν η νομιμοποίηση λαμβάνει χώρα στην αλλοδαπή αλλά και στη δυνατότητα τέλεσης ξεπλύματος στην ημεδαπή όταν το βασικό έγκλημα έχει τελεστεί στην αλλοδαπή. Προβαίνοντας σε σύνοψη της ισχύσασας νομοθεσίας, ανέδειξε το έλλειμμα σύμμετρης εξέλιξης της νομοθεσίας σε σχέση με τις αρχές του διεθνούς ποινικού δικαίου και την αδικαιολόγητη διεύρυνση της ελληνικής ποινικής δικαιοδοσίας, ως αποτέλεσμα του αποσπασματικού χαρακτήρα των διατάξεων και της αποκοπής τους από το γενικό μέρος του ποινικού κώδικα. Αναπτύσσοντας δε την περίπτωση τέλεσης του βασικού αδικήματος στην αλλοδαπή, αναφέρθηκε στην προϋπόθεση του διπλού αξιοποίνου της εγκληματικής δραστηριότητας, επισημαίνοντας ότι λόγω του εξαρτημένου χαρακτήρα της νομιμοποίησης, προϋποτίθεται αναγκαστικώς ότι αυτή δεν μπορεί να υπάρξει, όταν με τον τρόπο και στον τόπο που αποκτήθηκε ήταν νόμιμη, και σε περιπτώσεις διαφορετικού νομικού χαρακτηρισμού ή δικονομικών ιδιαιτεροτήτων μεταξύ των εννόμων τάξεων.
Τέλος, ο Δικηγόρος Δ.Ν. Στέφανος Στανέλλος ανέπτυξε τη σχέση μεταξύ απαγορεύσεων αξιοποιήσεως αποδεικτικών μέσων και δικαστικής συνδρομής στα φορολογικά εγκλήματα, εκκινώντας από τη Σύμβαση περί αμοιβαίας δικαστικής συνδρομής επί ποινικών υποθέσεων του Συμβουλίου της Ευρώπης που υπεγράφη στο Στρασβούργο την 20η.04.1959 και τέθηκες σε ισχύ το 1962. Ο διακρατικός θεσμός της δικαστικής συνδρομής θέτει εντόνως το ζήτημα του επιτρεπτού της αξιοποιήσεως των παρανόμως κτηθέντων αποδεικτικών μέσων, δεδομένου ότι η απόλυτη απαγόρευση του άρθρου 177 παρ. 2 του ελληνικού Κ.Π.Δ. δεν αποτελεί τον κανόνα σε διεθνές επίπεδο. Κοινή συνισταμένη αποτελεί το γεγονός ότι το κράτος που εκζητά οφείλει να λαμβάνει υπόψιν τις τυχόν ρήτρες αξιοποιήσεως που το κράτος, του οποίου ζητείται η δικαστική συνδρομή, μπορεί να θέσει και ότι το άρθρο 2α της ανωτέρω σύμβασης αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο άρνησης της δικαστικής συνδρομής στα φορολογικά εγκλήματα. Επί παρανόμως κτηθέντος αποδεικτικού υλικού, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει ο βαθμός συνέργεια του εκζητούντος κράτους στην απόκτηση του κρίσιμου υλικού, λαμβανομένου υπόψιν ότι αν αυτό αποκτήθηκε επιληψίμως αλλά με πρωτοβουλία και ευθύνη ενός ιδιώτη, είναι κατ’ αρχήν αξιοποιήσιμο.
Τα αναδεικνυόμενα στις ανωτέρω ομιλίες ακανθώδη ζητήματα καταδεικνύουν την αναγκαιότητα της ίδρυσης του Ινστιτούτου και τον ρόλο που καλείται να διαδραματίσει στους κόλπους της δοκιμαζόμενης ελληνικής κοινωνίας και στο διαρκώς μεταλλασσόμενο διεθνές πεδίο. Τον προσεχή Δεκέμβριο θα λάβει χώρα μία ακόμα εκδήλωση σχετικά με το μείζον θέμα της προστασίας των αρχαιοτήτων στο πλαίσιο του διεθνούς ποινικού δικαίου και τα ζητήματα επαναπατρισμού τους, τον Απρίλιο 2016 θα πραγματοποιηθεί ημερίδα με θέμα τον θεσμό του Ευρωπαίου Εισαγγελέα, ενώ στις 3 έως 5 Ιουνίου 2016 διοργανώνεται Διεθνές Συνέδριο με πολυποίκιλη σύγχρονη θεματολογία.
Φωτεινή Π. Δημοπούλου
Δικηγόρος, LLM
Ομιλίες
| File | File size |
|---|---|
 Εισήγηση Δρος Στέφανου Στανέλλου | 248 kB |
| Χαιρετισμός Ιωάννη Τέντε, Εισαγγελέας Αρείου Πάγου ε.τ. | 352 kB |
| Γενική Εισήγηση Καθηγητή Χρίστου Μυλωνόπουλου | 352 kB |
| Εισήγηση Καθηγητή Bernd Schünemann | 470 kB |
| Εισήγηση Επίκουρου Καθηγητή Δημήτρη Κιούπη | 753 kB |
| Εισήγηση Επίκουρου Καθηγητή Γεωργίου Τριανταφύλλου | 403 kB |
Φωτογραφίες
https://eicli.gr/el/meetings-gr/previous-gr/1o-sunedrio-iedpd#sigProIde5b50489d8
Δημοσίευμα Ηaffington Post
Συνέδριο με θέμα τα οικονομικά εγκλήματα και το Διεθνές Ποινικό Δίκαιο
Δημοσιεύθηκε: 16/06/2015 8:01 μ.μ. EEST Ενημερώθηκε: 16/06/2015 8:02 μ.μ. EEST
To πρώτο Συνέδριο του Ινστιτούτου Ευρωπαϊκού και Διεθνούς Ποινικού Δικαίου, με θέμα «Οικονομικά Εγκλήματα και Διεθνές Ποινικό Δίκαιο» έγινε στο μεγάλο Αμφιθέατρο του υπουργείου Εξωτερικών, με την παρουσία διακεκριμένων καθηγητών, όπου συζητήθηκαν θέματα όπως νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, οικονομικό έγκλημα, απαγορεύσεις αξιοποίησης αποδεικτικών μέσων και δικαστική συνδρομή στα φορολογικά εγκλήματα κλπ.
Την εισήγηση έκανε ο πρόεδρος του Ινστιτούτου καθηγητής Χρήστος Μυλωνόπουλος με θέμα: «Η αποστολή του διεθνούς ποινικού δικαίου και οι προκλήσεις της σύγχρονης πραγματικότητας», ενώ στη συνέχεια μίλησαν διακεκριμένοι εκπρόσωποι της ποινικής θεωρίας, μεταξύ των οποίων και ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Μονάχου Bernd Schünemann.
Ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Καθηγητής Χρήστος Μυλωνόπουλος μίλησε για την «αποστολή του διεθνούς ποινικού δικαίου και τις προκλήσεις της σύγχρονης πραγματικότητας», ενώ τόνισε ότι, σκοπός του Ινστιτούτου δεν είναι μόνον η καλλιέργεια του διεθνούς ποινικού δικαίου, αλλά να καταστεί αυτό πόλος αναφοράς για τους νέους νομικούς με σεμινάρια και εφαρμογή του «e learning» σε συνεργασία με ξένα Πανεπιστήμια και Ινστιτούτα.
Χαιρετισμό απήθυνε ο επίτιμος Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου κ. Ιωάννης Τέντες.
Περισσότερα: εδώ